Otokar Genel Müdürü Aykut Özüner, ticari araçta Avrupa pazarını hedeflerken, savunma alanında Orta Doğu, Afrika, Asya-Pasifik ve Latin Amerika’daki pazarların stratejik olarak radarlarında olduğunu söyledi.
Otokar Genel Müdürü Aykut Özüner, ForInvest Haber Editörü Şenay Toluay'ın sorularını yanıtladı.
Özüner, sadece ürün ihracında değil, teknoloji transferi ve yerel üretim modelleriyle bu pazarlarda kalıcı olmayı hedeflediklerini belirterek, "Fransa, İtalya, Romanya, Kazakistan ve BAE’deki iştiraklerimiz, küresel erişimimizi güçlendiren stratejik ayaklar. Geçen yıl Almanya’da açtığımız yeni şubeyle Avrupa’daki varlığımızı pekiştirdik. Bu yıl, Romanya’daki sözleşmemiz kapsamında, Bükreş merkezli savunma sanayi şirketimizi kurduk. Aynı kapsamda yerel iş ortağımız ile ortak girişim (JV) şirketimiz Sarom kuruldu. Yurtdışında satış ve pazarlama faaliyetlerimize ek olarak Sarom ile ilk kez yurtdışı üretim faaliyetimize de başlamış olacağız. " diye konuştu.
Otokar Genel Müdürü Aykut Özüner ile gerçekleştirdiğimiz röportajın tamamı şu şekilde:
"- 6 aylık bilançonuzu açıkladınız. İkinci çeyrekte satış gelirlerinizde reel büyüme, FAVÖK marjınızda çift haneli seviyeler dikkat çekti ve beklentilerin üzerinde bir kar açıkladınız. Genel olarak 2. çeyrek ve ilk 6 ay için değerlendirmelerinizi alabilir miyiz?
2025 yılının ilk yarısında hem yurt içinde hem global ölçekte ortaya koyduğumuz performansla güçlü bir tablo sunduk. Yılın ilk 6 ayında 19,8 milyar TL ciro ve 302 milyon dolar ihracat gerçekleştirdik. Satış adetlerimizi %53’lük bir artışla 3.430’a çıkardık.
Toplam satış gelirlerindeki yükselişte, hem askeri hem de ticari araç teslimatları etkili olurken, ihracat gelirlerinin döviz kuru artışından pozitif etkilenmesi destekleyici oldu. Brüt kâr geçen yılın aynı dönemine göre %67 artışla 4,4 milyar TL, brüt kâr marjı ise %22,1 olarak gerçekleşti. Brüt kardaki artışa ve faaliyet giderlerindeki performansa bağlı olarak FAVÖK, geçen yılın aynı dönemine göre önemli yükseliş gösterdi. Olumlu satış kompozisyonu ile birlikte döviz kurundaki artış ve enflasyon trendindeki yavaşlama finansal performans üzerinde olumlu etki yarattı. İkinci çeyrekte kaydettiğimiz 412 milyon TL net kârla ilk altı aylık dönemde net zararımız 79 milyon TL’ye geriledi.
İlk 6 ayda hem savunma sanayii hem de ticari araç alanındaki başarılı performansımızı sürdürdük.
Ticari araç tarafında yurt içinde otobüs, kamyon ve pick-up satışlarımızı artırırken başta Avrupa’da olmak üzere yurt dışındaki araç parkımızı genişlettik. Toplam kamyon satışlarımız adet bazında %49 arttı. 2025 yılı itibarıyla satışa sunduğumuz Atlas 9 modeli segmentteki büyümeyi destekledi. Öte yandan, pick-up segmentine Foton Tunland araçlarıyla güçlü bir giriş yaptık ve sadece ilk 6 ayda 905 adetlik satış gerçekleştirdik. İç pazar otobüs satışlarımız devam ederken; İtalya’nın Siena, Arezzo ve Cagliari şehirlerine gerçekleştirdiğimiz teslimatlar, Avrupa’daki pazar payımızı pekiştirdi.
Savunma sanayiinde yakın dönemde aldığımız siparişlerin teslimatına odaklandık. ARMA 6x6 araçlarımız Estonya’da göreve başladı. Romanya ile imzaladığımız 1.059 adetlik COBRA II zırhlı araç sözleşmesinin hayata geçişini, Otokar’ın küresel gücünü ve mühendislik kabiliyetini yansıtması açısından önemli buluyoruz. Sözleşme çerçevesinde ilk 278 adet aracın Türkiye’deki üretim faaliyetlerine başladık. Üretilen ilk araçları yerel entegrasyonlar için Romanya’ya sevk ettik.
Bu dönemde elde ettiğimiz sonuçlar Otokar’ın globalleşme kararlılığını, yerel üretim ve teknoloji transferi yetkinliğinin bir göstergesi. Fransa, İtalya, Romanya, BAE ve Kazakistan’daki iştiraklerimizle birlikte dünya genelinde daha güçlü ve daha görünür bir Otokar inşa ediyoruz.
- Savunma sanayi alanında Otokar kendini nerede konumlandırıyor? Bu alandaki büyüme hedefiniz ve hedef pazarlarınız nelerdir?
Savunma sanayiine adım attığımız 1980’li yıllardan bu yana, tasarım, mühendislik, üretim ve Ar-Ge gücümüzle, müşterilerimizin ihtiyaçları doğrultusunda özgün ve stratejik çözümler sunuyoruz. Bugün Türkiye'nin en köklü kara sistemleri üreticisi ve kara araçları ihracat lideri olarak, savunma sanayiinde yalnızca araç üreticisi değil, aynı zamanda teknoloji sağlayıcısı ve stratejik çözüm ortağı konumundayız. 40’tan fazla dost ve müttefik ülkenin ordusunda 33.000’i aşkın aracımız görev yapıyor. Kara araçları alanında NATO ve Birleşmiş Milletler'in uzun yıllardır tedarikçilerinden biriyiz.
Tasarladığımız ve geliştirdiğimiz geniş ürün yelpazemiz, kullanıcılarımızın bugünkü ve gelecekteki isteklerini karşılıyor. Ürün portföyümüz; 4x4, 6x6, 8x8 taktik tekerlekli zırhlı araçlardan paletli araçlara, insansız kara araçlarına, kule sistemlerine kadar geniş bir yelpazeyi kapsıyor ve bu alandaki global firmalarla rekabet ediyor.
Savunma sanayinde, Romanya, Kazakistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki iştirak şirketlerimizle birlikte bilgi birikimimiz ve teknik yetkinliklerimizle fark yaratıyoruz. Son 2 yılda önemli sözleşmelere imza attık. Önce Estonya’dan ARMA 6x6, ardından Romanya'dan COBRA II araçlarımız için aldığımız siparişlerle, kara araçlarındaki başarılı performansımızı başta Avrupa olmak üzere küresel ölçekte sürdürüyoruz. Yurt dışında teknoloji transferi ve yerel üretim kabiliyetlerimizle öne çıkıyoruz. Avrupa’nın yanı sıra Orta Doğu, Afrika, Asya-Pasifik ve Latin Amerika’daki pazarlar stratejik radarımızda. Otokar olarak, geçmişten aldığımız deneyimle geleceğe kararlılıkla yürüyor; Türk savunma sanayiini dünya liginde daha üst sıralara taşımak için çalışıyoruz.
- Aynı şekilde ticari araç tarafındaki gelişmeleri de aktarabilir misiniz?
Koç Topluluğu bünyesinde yer alan Otokar’ın ticari araçlar ürün ailesinde otobüs, hafif kamyon ve pick-up araçları yer alıyor. Faaliyet gösterdiğimiz segmentlerde müşterilerimizin ihtiyaçları doğrultusunda özel çözümler sunuyoruz. Geniş ürün gamımızla 60’tan fazla ülkeye ihracat gerçekleştiriyoruz.
Otobüste, 6 metreden 21 metreye kadar farklı uzunluklardaki, çevre dostu, alternatif yakıtlı ve otonom araçlarımızla çok geniş bir ürün gamına sahibiz. Şehir içi, servis ve turizm taşımacılığına yönelik otobüslerimiz, farklı yolcu kapasitesi seçenekleri, teknolojileri ve kullanıcı dostu tasarımlarıyla ön plana çıkıyor. Bunun yanında sürdürülebilir ulaşım çözümleri konusunda sektöre öncülük etmekten mutluyuz. Otokar olarak Türkiye'nin ilk hibrit, ilk elektrikli, ilk akıllı otobüsünü üreten şirketiz. Üst üste 16 yıldır Türkiye otobüs pazarının lideriyiz. Ayrıca Avrupa'nın en büyük dört otobüs üreticisinden biriyiz. Hedef pazarımız olan Avrupa'da Fransa, İtalya ve Romanya'daki iştirak şirketlerimizin ardından Almanya şubemizi açarak varlığımızı daha da güçlendirdik.
2013 yılından bu yana hafif kamyon segmentinde de yer alıyor, ürün gamımızı sürekli genişletiyoruz. Her ihtiyaca göre uyarlanabilir esnek altyapıya sahip Atlas kamyonumuz lojistik, kargo taşımacılığı ve kamu hizmetlerinde fark yaratan bir çözüm ortağı olarak öne çıkıyor. Geçtiğimiz yıl satışını en çok artıran hafif kamyon markası olduk. Ayrıca sıfır emisyon, sessiz sürüş, konfor ve güvenliği bir arada sunan elektrikli hafif kamyonumuz e-Atlas'ı ürün gamımıza ekledik. Akabinde Türkiye’deki ilk elektrikli hafif kamyon satışını gerçekleştirdik.
Öte yandan 2024 yılı sonunda, 10 yılı aşkın süredir iş ortaklığı yaptığı Foton markasının Tunland G7 modeliyle pick-up segmentine giriş yaptık. Araç sahip olduğu özelliklerle kısa zamanda pazarda hatırı sayılır bir başarı elde etti. Bu alanda da emin adımlarla büyümemizi sürdürüyoruz.
- Fransa, İtalya, Romanya, Kazakistan ve BAE'de iştirakleriniz bulunuyor. Farklı coğrafyalarda varsınız. Buralarda işler Otokar için nasıl gidiyor. Radarınızda yeni ülkeler var mı? Uluslararası pazarlarda büyüme stratejinizi nasıl şekillendiriyorsunuz?
Fransa, İtalya, Romanya, Kazakistan ve BAE’deki iştiraklerimiz, küresel erişimimizi güçlendiren stratejik ayaklar. Geçen yıl Almanya’da açtığımız yeni şubeyle Avrupa’daki varlığımızı pekiştirdik. Bu yıl, Romanya’daki sözleşmemiz kapsamında, Bükreş merkezli savunma sanayi şirketimizi kurduk. Aynı kapsamda yerel iş ortağımız ile ortak girişim (JV) şirketimiz Sarom kuruldu. Yurtdışında satış ve pazarlama faaliyetlerimize ek olarak Sarom ile ilk kez yurtdışı üretim faaliyetimize de başlamış olacağız. Uluslararası çapta üretim ve tedarik zinciri yönetimi kabiliyetimizi de bu şekilde pekiştirip rekabtçi gücümüz ve stratejik avantajlarımızı daha da sağlamlaştıracağız.
Ticari araçta Avrupa pazarını hedeflerken, savunma alanında ilgilendiğimiz coğrafyalar arasında Orta Doğu, Afrika, Asya-Pasifik ve Latin Amerika gibi pazarlar yer alıyor. Sadece ürün ihracı değil, teknoloji transferi ve yerel üretim modelleriyle bu pazarlarda kalıcı olmayı hedefliyoruz.
- Romanya'daki projenizde gelinen noktayı özetler misiniz? Bu projenin size nasıl bir katkısı olacak?
Romanya projesi, Türkiye’nin tek kalemde gerçekleştirdiği en büyük kara platformu ihracatı sözleşmesi. 857 milyon Euro (ihale bedeli 4.263.286.655,66 RON (Rumen Leyi)) tutarındaki anlaşma kapsamında 1.059 adet COBRA II 4x4 aracı ve entegre lojistik destek sağlıyoruz. İlk 278 araç Türkiye’de üretilirken, kalan kısmı Romanya’da ortak girişim şirketimiz tarafından üretilecek. Teslimatlar bu yılın son çeyreği içinde başlayacak. İlk yıl teslim edilecek araçların üretimine hızla devam ediyoruz. Türkiye'de üretilen Romanya COBRA II araçlarının Mediaş'ta yerel entegrasyon faaliyetlerine başlandı.
Yine bu yılın son çeyreğinde Romanya’da askeri araç üretimine başlıyoruz, 8 ay gibi kısa bir sürede tesisimizi hazır hale getirdik. Bu proje, Avrupa’da teknoloji transferi, yerel üretim ve iş birliği bakımından yeni bir dönemin kapısını açtı. Otokar’ın Avrupa faaliyetleri kapsamında Romanya stratejik bir merkez haline gelirken, şirketin savunma sanayiindeki büyüme stratejisine önemli katkı sunacak.
- Ticari araçlarda sürdürülebilirlik ve sıfır emisyon hedeflerinizi aktırır mısınız?
Otokar olarak sürdürülebilirliği yalnızca çevresel değil, aynı zamanda ekonomik ve toplumsal bir sorumluluk olarak görüyoruz. Bu doğrultuda, 2050 yılına kadar karbon nötr olma hedefiyle ilerleyen Koç Holding Karbon Dönüşüm Programı'nın aktif olarak rol alıyor ve çevresel etkilerimizi azaltmaya yönelik çalışmalarımıza devam ediyoruz.
Ticari araç ürün ailemizde, tüm yolcu taşımacılığı segmentlerinde 2028 yılına kadar en az bir alternatif yakıtlı versiyon sunma hedefiyle ilerliyoruz. Halihazırda elektrikli, CNG, hibrit ve hidrojen yakıt hücreli otobüslerimizle Avrupa’nın sıfır emisyon dönüşümüne öncülük ediyoruz. Geçtiğimiz yıl piyasaya sunduğumuz e-Atlas modeli ise Türkiye’de satılan ilk elektrikli hafif kamyon olma özelliğiyle şehir içi lojistikte yeni dönem başlattı.
Sürdürülebilirlik alanında katma değer sağlayan mobilite çözümler sunmak için çalışıyoruz. Sıfır emisyonlu araçlarımız, operasyonel verimliliği artırırken çevresel yükü azaltıyor; geleceğin akıllı şehirlerine uyumlu ve teknoloji odaklı taşımacılığın altyapısını bugünden kuruyor.
- Arma, Cobra veya Tulpar gibi platformlarda son yenilikler neler?
Kara sistemlerinde her türlü araç ve platformun tasarımı, geliştirilmesi ve sistem entegrasyonu konularındaki uzmanlığımız ve deneyimimizle ön plana çıkıyoruz. Fikri mülkiyet hakları bize ait olan ürünlerimizle, dünya devleriyle rekabet ederek Türkiye’nin kara sistemleri ihracat liderliğimizi sürdürüyoruz. Ürün gamımızda yer alan araçlarımız muharebe sahasında kendini kanıtlamış, dünyaca tanınan araçlar.
Savunma sanayiinde ürün gamımızı mevcut ve gelecekte oluşacak ihtiyaçlara göre sürekli geliştiriyoruz. Kullanım amacı, personel kapasitesi, görev donanımı ve koruma seviyelerine göre farklılıklar gösteren zırhlı araç ürün gamımız, kullanıcıların talepleri doğrultusunda üretiliyor.
Geçen yıl ARMA 6x6, ARMA II 8x8 ve Ural araçlarımızda yenilikçi teknolojilerle dost ve müttefik kuvvetlere üstünlük sağlayacak geliştirmeler gerçekleştirdik.
Ayrıca, seri hibrit elektrikli tahrikli altyapısı sistemi ile orta sınıf insansız kara aracımız ALPAR, GPS ve kamera destek sistemleriyle tam otonom sürüş kabiliyeti kazanarak yeni nesil harekât ortamlarına hazırlandı. Bu platformlar, sadece donanım değil, aynı zamanda dijitalleşme ve otonomi açısından da ileri düzey çözümler sunuyor.
Kısa süre önce düzenlenen IDEF 2025'e 10 aracımızla katıldık. Türkiye'de ve ihracat pazarlarında sınır koruma, iç güvenlik ve barış koruma harekâtları dahil pek çok görevde başarıyla hizmet veren ve dünyada 20’den fazla son kullanıcıda aktif görev yapan COBRA II, IDEF'te iki ayrı konfigürasyonla yer aldı. ARMA, TULPAR, URAL ve AKREP II farklı kule ve görev donanımları ile fuarda yer alırken, TULPAR'ın 120 mm kule ile donatılmış versiyonu da Türkiye'de ilk kez sergilendi.
- Otokar'ın önümüzdeki dönem için büyüme stratejisi nasıl şekilleniyor?
Otokar, büyümesini üç ana eksende sürdürüyor: Yüksek teknolojili ürün geliştirme, küresel pazar çeşitliliği ve yerel üretim kabiliyeti.
Savunma sanayiinde sadece ürün değil, bilgi ve teknoloji ihraç ederek küresel oyuncu konumumuzu pekiştiriyoruz. Ticari araçlarda ise sıfır emisyonlu ürünlerle hedef pazarımız olan Avrupalı operatörlerin ihtiyaçlarına ve beklentilerine odaklanıyoruz. Avrupa’nın en büyük 4 otobüs üreticisinden biriyiz. 2024’te ciromuzun yüzde 64’ünü ihracat oluşturdu. Ar-Ge’ye ayırdığımız yüzde 5’lik bütçe ile yenilikçi çözümler geliştirerek sürdürülebilir büyümenin lokomotifi olmayı sürdüreceğiz."
