ANALİZ-Enflasyon Verisi(Akbank)
Enflasyon yükseliş eğilimini Kasım’da da sürdürdü. Aylık enflasyon piyasa beklentilerinin (%3,00) üzerinde %3,51 artış gösterdi. Kasım ayı yıllık enflasyonu ise %19,89’dan %21,31’e yükseldi; Kasım 2018’den bu yana görülen en yüksek seviye. Aylık enflasyon artışında gıda, konut, ulaştırma, lokanta ve mobilya ana kalemlerindeki artışlar öne çıktı. Çekirdek enflasyon, aylık bazda %2,81 artarken, yıllık çekirdek enflasyon %16,82’den %17,62’ye yükselerek Mayıs’tan beri en yüksek seviyeye erişti.
ÜFE aylık bazda %9,99 ile Eylül 2018’den beri en yüksek artışı gösterdi, yıllık artış ise %46,31’den %54,62’ye ivmelendi. Böylece ÜFE-TÜFE makası 26,4 puandan 33,3 puan ile yeni rekor seviyeye yükseldi.
Kasım’da aylık bazda enflasyon artışına en önemli katkı gıda, konut ve ulaştırma fiyatları kalemlerinden geldi. Ayrıca ev eşyası, lokanta ve oteller ile çeşitli mal ve hizmet kalemleri de enflasyonu yukarı çeken diğer kalemler oldu.
· Gıda: Gıda fiyatları Ekim’de aylık bazda %3,92 artarken, aylık enflasyona 1,02 puan ile en yüksek katkıyı yapan kalem oldu. Aylık bazda; ekmek ve tahıllar (%6,9); et (%6); süt, peynir ve yumurta (%2,7), katı ve sıvı yağlar (%7,2) fiyatlarındaki artışlar gıda fiyatlarını yukarı çeken unsur oldu. Bu gelişmelerle yıllık gıda enflasyonu %27,11 oldu. TCMB’nin Enflasyon Raporu’nda 2021 sonu için yıllık gıda fiyatı tahmini %23,4 seviyesinde bulunuyor. 2022 yılı için ise tahmin %13,9.
· Giyim ve ayakkabı: Mevsimsel etkilerle aylık bazda %1,70 artarken, aylık enflasyona +0,10 puan katkı yaptı.
· Ulaştırma: Enerji fiyatlarındaki artışlar ve petrol ürünlerinde yapılan zamların etkisiyle aylık %6,31 artarken, aylık enflasyona gıdanın ardından en yüksek katkıyı yaptı (+0,98).
· Konut: Konut kalemi aylık bazda %3,12 arttı ve enflasyona 0,48 puan katkı yaptı. Bu kalemde artışın en önemli belirleyicisi %15,3 artan kömür, %14,2 artan tüp gaz ve %1,5 yükselen kira ücreti oldu (manşet enflasyona katkılar sırasıyla: 0,11, 0,07 ve 0,08). Kömür ücreti Eylül ayında da %28,7 artarak konut kalemine en yüksek katkı yapan kalem olmuştu.
· Ulaştırma: Özellikle akaryakıt fiyatlarında yapılan artışların devam etmesi, otomobil fiyatlarındaki artışlar ve araçların tamir bakım ücretlerindeki yükseliş sonucunda ulaştırma kalemi enflasyonu aylık bazda %6,31 olurken, enflasyonu 0,98 puan yukarı çekti. Gözlenen bu artış Eylül 2018’den sonra en yüksek aylık artışa işaret ediyor.
· Ev Eşyası: Aylık bazda %3,44 arttı ve enflasyona +0,30 puan katkı yaptı. Bu grupta artış genele yayılmış bir olarak görülüyor; yurtdışı kaynaklı hammadde fiyatlarında gözlenen seyir belirleyici olmaya devam ediyor.
· Lokanta ve oteller: Aylık bazda %4,10 arttı ve aylık enflasyona 0,24 puan katkı yaptı. Özellikle kur kaynaklı otel fiyatlarında yaşanan yükseliş ve gıda artışlarının lokanta fiyatları üzerinde etkisi belirleyici oldu.
Gıda Enflasyonu: TÜFE vs GIDA (yıllık % değişim)
Çekirdek enflasyon aylık bazda %2,81 ile Eylül 2018’den bu yana en yüksek aylık artışını kaydederken, yıllık bazda artış %16,82’den %17,62’ye yükseldi. Aylık bazda temel mallar enflasyonu %3,67, hizmetler enflasyonu %1,88 arttı. Yıllık temel mallar enflasyonu %18,36, hizmetler enflasyonu %16,88’da. Kur ve tedarik sıkıntısı kaynaklı maliyet artışlarının çekirdek enflasyonu yukarı çekme potansiyeli devam ediyor.
ÜFE Ekim’deki güçlü artışın ardından Kasım’da da aylık %9,99 yükseldi, yıllık ÜFE %54,62 oldu. Sene başından bu yana toplam ÜFE artışı %51,1’ e ulaştı. Sanayi grupları bazında yıllık bazda artışlar; ara malında %63,1, enerjide %90,3, dayanıklı tüketim malında %32,2, sermaye malında %33,3, dayanıksız tüketim malında %34,3 seviyesinde. Maliyet baskıları, enflasyonda yukarı yönlü riskleri canlı tutuyor.
Gelecek dönemde de enflasyon üzerinde riskler devam ediyor:
• Kur kaynaklı artışların ithal ürünler vasıtasıyla enflasyonu yukarı yönlü baskılaması
• Enflasyon beklentilerindeki yükselişler
• ÜFE’de devam eden güçlü artış, ÜFE-TÜFE makasındaki açıklık TÜFE üzerinde baskı oluşturacak
• Global gıda ve emtia fiyatlarındaki seyri, özellikle Brent petrol ve gıda kaynaklı endişeler güncelliğini koruyor
• Tedarik zinciri aksaklıkları kaynaklı riskler
Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
http://www.foreks.com
http://www.metalsmarket.net
https://www.montelnews.com/tr
http://twitter.com/ForeksTurkey
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
